Kotły parowe były jednymi z pierwszych urządzeń używanych przez ludzi do napędu elektrycznych maszyn, można wręcz powiedzieć, że stanowiły one początek ery mechanicznej. Mimo upływu wieków nadal są one wykorzystywane, oczywiście aktualnie bardzo się zmieniły technologiczne możliwości, więc i współczesne kotły są znacznie nowocześniejsze. Zasada działania takich kotłów jest niezwykle łatwa i niezmienna od ich wymyślenia. W zamkniętym naczyniu podgrzewana jest woda, która zamienia się w parę. Ponieważ użycie pary będzie ściśle kontrolowane w zależności od potrzeb, to będzie ona utrzymywana wewnątrz pod wysokim ciśnieniem. Para wodna jest następnie transportowana do roboczych urządzeń, najczęściej to będą turbiny, które wytwarzają pod wpływem obracania prąd elektryczny, lub też najróżniejsze instalacje grzewcze. Gorąca para wodna jest wykorzystywana w wielu gałęziach przemysłu, przykładowo chemicznym, włókienniczym czy spożywczym, a także w komunalnej gospodarce do podgrzewania mieszkań i budynków.